W dniu 24 maja 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 877), która określa nowe obowiązki dla producentów i detalistów.

Nowe przepisy poszerzają zakres definicji „produktu” o produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne.

Produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych to produkt, który jest w całości lub części wykonany z tworzyw sztucznych i który nie został przeznaczony, zaprojektowany ani wprowadzony do obrotu, tak aby osiągnąć w ramach jego cyklu życia wielokrotne użycie przez zwrócenie go w celu powtórnego napełnienia lub ponownego użycia do tego samego celu, do którego był pierwotnie przeznaczony.

Ustawa wprowadza systemowe rozwiązania, które mają na celu dążenie do zmniejszenia wpływu odpadów powstających z produktów z tworzyw sztucznych lub zawierających tworzywa sztuczne na środowisko naturalne, poprzez zmniejszenie ilości tych odpadów w środowisku naturalnym. 
Poniżej wskazano najważniejsze obowiązki przedsiębiorców związane z wejściem w życie nowych przepisów:

• Przedsiębiorcy, którzy prowadzą punkty sprzedaży detalicznej, handel hurtowy lub punkt gastronomiczny, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, są zobowiązani do pobrania opłaty od konsumenta nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach - przepis będzie obowiązywał od 1 stycznia 2024 r.

Zgodnie z załącznikiem 6 do ustawy do produktów tych zalicza się:

1. kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka;
2. pojemniki na żywność, w tym pojemniki takie jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowane w celu umieszczania w nich żywności, która jest:

• przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos,
• zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika oraz
• gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie (w tym pojemniki na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność).

Przedsiębiorcy ci mają również obowiązek zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będących opakowaniami, wytworzonych z materiałów innych niż̇ tworzywa sztuczne, w tym innych niż̇ tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji, lub dostępności opakowań wielokrotnego użytku (od 1 lipca 2024 r.).

Do pobrania opłaty będzie również obowiązany przedsiębiorca pakujący i oferujący – za pomocą̨ urządzenia vendingowego, w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w ww. produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.

Przedsiębiorcy prowadzący punkty sprzedaży detalicznej, handel hurtowy lub punkt gastronomiczny, w których są oferowane ww. produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty są obowiązani do prowadzenia, w postaci papierowej albo elektronicznej, ewidencji liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych powyżej, będących opakowaniami, w danym roku kalendarzowym przez danego przedsiębiorcę.

• Zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz wyrobów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych, takich jak patyczki higieniczne, sztućce, talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki mocowane do balonów oraz mechanizmy tych patyczków, pojemniki na żywność oraz pojemniki i kubki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego (załącznik 7 do ustawy),
• Przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 8 do ustawy jest obowiązany do zapewnienia umieszczenia na opakowaniach tych produktów lub na samych produktach oznakowania na zasadach określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2020/2151 z dnia 17 grudnia 2020 r. ustanawiającym zasady dotyczące zharmonizowanych specyfikacji w odniesieniu do oznakowania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w części D załącznika do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. UE L 428 z 18.12.2020, str. 57, z późn. zm.) i zgodnie ze wzorami określonymi w tym rozporządzeniu.
• Przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w sekcjach I i III załącznika nr 9 do ustawy jest obowiązany do ponoszenia corocznej opłaty na pokrycie kosztów:

1. zbierania odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju, które wprowadził do obrotu, pozostawionych w publicznych systemach zbierania odpadów, w tym na pokrycie kosztów utworzenia i utrzymania tych systemów, transportu tych odpadów i ich przetwarzania;
2. uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów, które wprowadził do obrotu.

• Przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w sekcji II załącznika nr 9 do ustawy jest obowiązany do ponoszenia corocznej opłaty na pokrycie kosztów uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów, które wprowadził do obrotu.
• Przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 9 do ustawy prowadzi, w postaci papierowej albo elektronicznej, ewidencję produktów wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym zawierającą odpowiednio ich masę i liczbę.
• Przedsiębiorca wprowadzający do obrotu:

1. produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w pkt 5-9 załącznika nr 10 do ustawy,
2. narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne
   - jest obowiązany do finansowania publicznych kampanii edukacyjnych.

• nałożenie na przedsiębiorców wprowadzających do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne obowiązku finansowania kosztów selektywnego zbierania tych narzędzi połowowych stanowiących odpady oraz obowiązku osiągnięcia minimalnego rocznego poziomu zbierania do celów recyklingu tych narzędzi połowowych stanowiących odpady.

Ponadto, nowe przepisy nakładają na ww. przedsiębiorców obowiązek składania za pośrednictwem systemu BDO sprawozdań zawierających informacje, o których mowa w art. 73 ust. 2 pkt 3a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie.

Ww. przedsiębiorcy, autoryzowani przedstawiciele oraz przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne, byli obowiązani do złożenia wniosku o wpis do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami (BDO), w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. DO 24 SIERPNIA 2023 r. i mogą prowadzić działalność bez posiadania takiego wpisu do dnia jego uzyskania, pod warunkiem złożenia wniosku w tym terminie.

Informacje można uzyskać:

• pod numerem telefonu: 61 62 67 530, codziennie w godzinach od 8.00 do 15.00
• poprzez adres e-mail: bdo@umww.pl