*W środę 10 października Marszałek Marek Woźniak złożył kwiaty na grobie gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Winnej Górze, a potem  otworzył muzeum generała i Legionów Polskich w tutejszym pałacu.*

– Utworzenie właściwie od podstaw muzeum gen. Dąbrowskiego i Legionów Polskich, wypromowanie pałacu w Winnej Górze jako narodowego sanktuarium wielkiego bohatera wielkich czasów jest w naszym zasięgu. To zadanie na najbliższe lata – powiedział w środę podczas otwarcia muzeum Marszałek Marek Woźniak. Podkreślił, że muzeum, które od 10 października funkcjonuje jako oddział Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Zespole Pałacowo-Parkowym, będzie poświęcone nie tylko generałowi. – To jest muzeum Jana Henryka Dąbrowskiego i Legionów Polskich – to jest najsilniejszy komunikat, wizytówka tego miejsca. Ale chcemy tu też mówić o wielkopolskim ziemiaństwie, o patriotach wielkopolskich. Mamy cały panteon Wielkopolan: od gen. Chłapowskiego po bohaterów Powstania Wielkopolskiego, wielu organiczników, osób, które zasłużyły się dla Wielkopolski – one też mogą tutaj znaleźć swoje miejsce – powiedział Woźniak.
W styczniu tego roku, podczas przemówienia noworocznego, Marszałek złożył obietnicę utworzenia muzeum poświęconego gen. Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu, który ostatnie lata życia spędził w Wielkopolsce, w pałacu w Winnej Górze. Po śmierci pochowany został w miejscowym kościele.
Samorząd  Województwa w czerwcu 2018 r. odkupił znajdujący się w rękach prywatnych obiekt, w którym eksponowane już były muzealia z Gniezna i Poznania, upamiętniające postać generała. Zgodnie z planami, rekwizyty związane z J. H. Dąbrowskim będą dominować w tym muzeum, ale stopniowo przybywać będzie w nim także pamiątek po innych zasłużonych Wielkopolanach. Pałac w Winnej Górze, zgodnie z intencjami właścicieli, ma się stać kolejną wizytówką promocyjną Wielkopolski pielęgnującą historię.
Na początek w muzeum winnogórskim zwiedzający zobaczą ekspozycję obejmującą tematy związane z gen. J. H. Dąbrowskim, jego pasją kolekcjonerską oraz historią Legionów Polskich. Później goście pałacu obejrzą wystawę ukazującą postać gen. Józefa Wybickiego i historię „Mazurka Dąbrowskiego”. Następne w kolejności będą wystawy pokazujące historie innych właścicieli majątku w Winnej Górze.
W drugim etapie działalności muzeum przygotuje ekspozycję pn. „Panteon Wielkopolan”, ukazującą najważniejsze postaci z historii naszego regionu. Panteon stworzą osoby cenione za dokonania w różnych obszarach działalności, jak walka o niepodległość, gospodarka, polityka, nauka, edukacja, sztuka i literatura, sport czy działalność społeczna. Muzeum będzie integrować naukowe badania historyków z aktywnością regionalnych muzeów dedykowaną upamiętnieniu tych postaci.

Pałac w Winnej Górze został wzniesiony w 1910 roku wg projektu Stanisława Boreckiego w stylu polskim (stanisławowskim) dla Henryka Mańkowskiego – wnuka gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Stary dwór wtedy zburzono ze względu na jego zły stan techniczny. Majątek Winna Góra dostał J. H. Dąbrowski w 1807 r. od Napoleona Bonaparte za wierną służbę u jego boku. W pałacu generał zamieszkał ze swą drugą żoną Barbarą Chłapowską, lecz rzadko tu bywał. Dąbrowski na stałe osiadł tutaj dopiero w 1815 roku. Zaczął wtedy powiększać kolekcję pamiątek historycznych i militariów.
Wódz Legionów zmarł w Winnej Górze 6 czerwca 1818 roku. Po jego śmierci majątek pozostał w rękach wdowy po nim, a następnie ich syna Bronisława Dąbrowskiego. Po jego bezpotomnej śmierci został kupiony przez Bogusławę z Dąbrowskich Mańkowską – siostrę Bronisława, dla siebie i syna Napoleona Ksawerego. Po śmierci Napoleona Mańkowskiego majątek winnogórski odziedziczył syn Henryk. Wtedy powstał nowy pałac, który w rękach Henryka, a później jego syna Andrzeja, znajdował się aż do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie majątek został znacjonalizowany i umieszczono tu siedzibę Instytutu Naukowo-Badawczego w Poznaniu. Od 1987 roku w kilku pomieszczeniach pałacu zorganizowano izbę pamięci gen. J. H. Dąbrowskiego. Następnie od 2003 do 2018 roku pałac był w rękach prywatnych. W tym czasie funkcjonowała izba pamięci generała.

Fot. Mariusz Forecki