Komisja COTER o unijnym budżecie na lata 2028-2034

Marszałek Marek Woźniak wziął udział w posiedzeniu Komisji Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE (COTER) Europejskiego Komitetu Regionów (KR), które odbyło się w dniach 1-2 grudnia 2025 roku w Brukseli. Europejscy samorządowcy przyjęli opinie w sprawie propozycji wieloletniego budżetu UE na lata 2028-2034 oraz roli sektora prywatnego we wzmacnianiu polityki spójności.

Debatowali również na temat propozycji wybranych elementów przyszłego unijnego budżetu, w tym Planów Partnerstwa Krajowego i Regionalnego (PPKR), które mają objąć zarówno fundusze europejskie wdrażane aktualnie w ramach polityki spójności oraz wspólnej polityki rolnej.  

W debacie poprzedzającej przyjęcie opinii w sprawie przyszłych wieloletnich ram finansowych UE, sprawozdawczyni dokumentu podkreśliła, że Komitet Regionów wzywa do rewizji propozycji Komisji Europejskiej i zapewnienia, że regiony będą prawdziwymi partnerami w procesie opracowywania i wdrażania funduszy europejskich w przyszłości. Przypomniała także 10 głównych postulatów Komitetu, które obejmują m.in. zapewnienie odpowiednich środków, wielopoziomowe zarządzanie oraz podejście terytorialne, elastyczność, a także uproszczenia dla beneficjentów.

W dyskusji uczestniczyli posłowie do Parlamentu Europejskiego Siegfried Muresan oraz Carla Tavares, którzy podkreślali bliską współpracę z Komitetem Regionów w trwającej debacie na temat przyszłego budżetu UE. Zapewnili o kontynuacji starań na rzecz utrzymania silnej roli regionów we wdrażaniu przyszłych funduszy. Podkreślili też, że ostatni sprzeciw czterech grup politycznych PE, w tym Europejskiej Partii Ludowej wobec propozycji budżetowej przedstawionej w lipcu przez Komisję, spowodował, że Komisja rozważa zmiany w zakresie PPKR, już na początkowym etapie negocjacji budżetowych.

Podczas debaty na temat przyszłych Planów Partnerstwa Krajowego i Regionalnego, które mają być częścią pierwszego filaru wieloletniego budżetu po 2027 r., sprawozdawcy opinii KR na ten temat wezwali do zagwarantowania funduszy dla wszystkich regionów w całej Europie oraz zapewnienia przewidywalności środków dla samorządów. W debacie z udziałem przedstawicieli Komisji Europejskiej i duńskiej prezydencji w Radzie UE podkreślono, że polityka spójności nie może być postrzegania jako instrument dla najbiedniejszych, a jako polityka inwestycyjna, która wszystkim krajom i regionom umożliwia sprostanie wspólnym wyzwaniom i jest niezbędna dla sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku. W dyskusji członkowie KR zwrócili również uwagę na brak zapisów dotyczących Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, który w obecnej perspektywie finansowej wspiera obszary odchodzące od węgla, w tym Wielkopolskę Wschodnią. Ostrzegli też przed połączeniem funduszy na politykę spójności i rolnictwo, co postawiłoby rządy państw członkowskich przed trudnymi decyzjami dotyczącymi podziału środków na dwie największe polityki europejskie.

Przedstawiciele zarówno Komisji Europejskiej, jak i Rady zapewnili o woli pełnego zaangażowania samorządów we wdrażaniu polityki spójności w przyszłości. Podkreślili także, że uproszczenie polityki spójności jest priorytetem wielu krajów członkowskich. Samorządowcy zwrócili jednak uwagę, że nie może ona sprowadzać się do centralizacji modelu zarządzania funduszami europejskimi i wykluczeniem władz samorządowych z procesu decyzyjnego.

Członkowie Komisji COTER jednogłośnie przyjęli również opinię pt. „Analiza roli sektora prywatnego we wzmacnianiu polityki spójności po 2027 r”. Dokument podkreśla skuteczność polityki spójności realizowanej za pomocą instrumentów finansowych oraz rolę regionalnych strategii inteligentnych specjalizacji, które definiują główne kierunki rozwoju gospodarczego.

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli