Przyszły budżet UE i energia, tematami sesji plenarnej w KR z udziałem Marszałka

Marszałek Marek Woźniak wziął udział w sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów (KR), która odbyła się w dniach 10-11 grudnia br. w Brukseli. Głównymi tematami były m.in. plan działania na rzecz przystępnej cenowo energii, wieloletnie ramy finansowe po 2027 r. oraz wkład miast i regionów w program upraszczania ram regulacyjnych Unii Europejskiej.

W przeddzień sesji plenarnej Marszałek Woźniak uczestniczył w posiedzeniu Prezydium Europejskiego Komitetu Regionów. Z samorządowcami spotkała się Europejska Rzecznik Praw Obywatelskich Teresa Anjinho, która przedstawiła swoją rolę i plany na rozpoczętą kadencję, a także możliwości współpracy z samorządami i obywatelami.

W spotkaniu wzięła również udział Christina Rafti, Stała Przedstawiciel Cypru w UE. Przedstawiła priorytety cypryjskiej prezydencji w Radzie UE, która rozpocznie się w pierwszej połowie 2026 r. Kluczowymi obszarami, na których skoncentruje się prezydencja będą m.in. obronność, współpraca z Ukrainą i Bałkanami Zachodnimi, migracje i zarządzanie granicami,  mieszkalnictwo, odporność wodna i klimat oraz ochrona praw dzieci.

Podczas posiedzenia Prezydium Europejskiej Partii Ludowej (EPL) członkowie dyskutowali z Andreyem Novakovem, posłem do Parlamentu Europejskiego na temat przyszłego wieloletniego budżetu UE. Novakov zaznaczył, że polityka spójności musi pozostać fundamentem europejskiej solidarności i zrównoważonego rozwoju. Podkreślił też korzyści z jej wdrażania dla przedsiębiorstw z całej Europy, które realizują poszczególne projekty, dostarczając towary i usługi. 

Podczas debaty Marszałek Marek Woźniak zwrócił uwagę, że w dyskusji budżetowej często pojawia się argument niskiego wykorzystania środków unijnych. „Pamiętajmy, że obecna perspektywa finansowa rozpoczęła się z prawie 2,5-letnim opóźnieniem, więc trudno oczekiwać dużego zaangażowania środków na tym etapie, ponieważ projekty wymagają czasu na realizację.” Przyznając rację poseł Novakov dodał, że Polska jest modelowym przykładem dobrego wykorzystania funduszy europejskich. „Musimy więcej mówić o polityce spójności jako historii sukcesu UE” – dodał podsumowując dyskusję. 

Członkowie grupy EPL w KR spotkali się z Herbertem Dorfmannem, posłem do Parlamentu Europejskiego i koordynatorem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w grupie EPL/PE. Dorfmann stanowczo sprzeciwił się planom osłabienia wspólnej polityki rolnej (WPR) w budżecie unijnym po 2027 r., podkreślając, że jest ona podstawą bezpieczeństwa dostaw żywności i gwarantem sprawiedliwego wynagrodzenia dla rolników. Poseł skrytykował lipcową propozycję budżetową Komisji Europejskiej, wskazując na trzy główne problemy: planowane obniżenie budżetu w porównaniu z obecną perspektywą finansową, powiązanie WPR z polityką spójności oraz strukturę opartą na modelu Krajowych Planów Odbudowy, które w niedostatecznym stopniu angażują samorządy. Zaapelował o elastyczność pozwalającą na uwzględnienie różnorodności europejskiego rolnictwa, która musi jednak być ograniczona wspólnymi ramami, aby zapobiec nieuczciwej konkurencji na rynku żywności.

Podczas sesji plenarnej odbyła się debata na temat stanu negocjacji wieloletnich ram finansowych z udziałem Sigfrieda Mureşana, posła-sprawozdawcy Parlamentu Europejskiego w tej kwestii. „Zgadzamy się, że bezpieczeństwo, obrona i konkurencyjność muszą być priorytetami przyszłego budżetu, ale nie mogą być realizowane kosztem polityki spójności i wspólnej polityki rolnej” – powiedział europoseł. Dzisiaj w Parlamencie Europejskim przedstawiono projekt sprawozdania w sprawie przyszłego budżetu. Mureşan zachęcił europejskich samorządowców do zaangażowania się w proces tworzenia tego dokumentu, podkreślając jednocześnie dobrą dotychczasową współpracę pomiędzy Komitetem i Parlamentem w sprawie propozycji budżetowej. 

Członkowie Komitetu Regionów przyjęli również opinię Hanny Zdanowskiej, Prezydent Miasta Łodzi, na temat europejskiego planu działania na rzecz przystępnej cenowo energii. Plan, ogłoszony w lutym 2025 r., jest kluczową strategią UE mającą zagwarantować tanią, bezpieczną i czystą energię oraz zwiększyć konkurencyjność przemysłu. Władze lokalne, które ponoszą dużą część odpowiedzialności za modernizację sieci i pomoc konsumentom, apelują o włączenie ich w planowanie i wdrażanie rozwiązań na rzecz energii. Wskazują również na bariery biurokratyczne i ograniczone zasoby finansowe utrudniające eliminację ubóstwa energetycznego i dekarbonizację sektora ogrzewania. Wnoszą także do debaty kluczowe zastrzeżenia w zakresie braku gotowości systemów energetycznych UE na współczesne wyzwania.

Europejscy samorządowcy przyjęli także opinię na temat Aktu UE w sprawie przestrzeni kosmicznej.  W opinii apeluje się o włączenie przedstawicieli regionów do organów zarządzających unijnymi programami oraz o uwzględnienie ich w procesach konsultacji i zarządzania kryzysowego, aby zapewnić spójność polityki kosmicznej z realnymi potrzebami terytorialnymi i potencjałem innowacyjnym Europy. Komitet Regionów argumentuje, że regiony odgrywają strategiczną rolę, ponieważ na ich terytoriach znajdują się: kluczowa infrastruktura, klastry innowacyjne oraz obiekty badawcze, które przekładają unijne inwestycje w przestrzeń kosmiczną na rzeczywiste usługi dla obywateli. Ponadto, samorządy wspierają rozwój sektora z funduszy europejskich oraz przyjmują własne strategie kosmiczne.

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli